Aanpak van energiearmoede in Amsterdam

23 december 2021

De gasprijs steeg de afgelopen maanden van gemiddeld 80 cent naar soms wel 1,40 per kubieke meter. De impact hiervan voelt iedereen in zijn portemonnee, maar pakt vooral dramatisch uit voor financieel kwetsbare Amsterdammers. Dit probleem is niet eenvoudig op te lossen, maar aanpak is wel dringend nodig. We kijken in dit artikel wat er korte termijn mogelijk is en wat op de lange termijn de oplossingen zijn. 

Compensatie voor lage inkomens

Het kabinet heeft een speciale regeling in het leven geroepen om de lage inkomensgroepen met €200 tegemoet te komen. Bijstandsgerechtigden ontvangen het extra geld automatisch via de gemeente in het eerste kwartaal van 2022. Wie geen bijstand ontvangt, maar wel een klein inkomen heeft kan en verzoek indienen bij de gemeente  (hier de link voor Amsterdam). Mensen met laag een laag inkomen of salaris komen in aanmerking.  Zie hier het overzicht met alle steunregelingen voor Amsterdammers met een laag inkomen.

Ondanks deze steunregeling denken belangenorganisaties dat dit niet voldoende gaat zijn. “Het is een mooi gebaar, maar meer dan dat is het niet”, aldus Amma Asante van de Landelijke Cliëntenraad in het NOS journaal. Ook !WOON maakt zich grote zorgen over de uitwerking die de stijgende gasprijzen gaat hebben. Wij denken dat er snel meer gedaan moet worden om dit probleem effectief aan te pakken.

Wat is energiearmoede?

Energiearmoede is de term voor huishoudens die meer dan 10% van het inkomen kwijt zijn aan de energierekening. Energiearmoede leidt tot schrijnende situaties. Maar liefst 11% van de Amsterdamse huishoudens kampt met dit probleem. Aan de ene kant zien wij bewoners die door hoge kosten de energierekening niet meer kunnen betalen. Aan de andere kant komen wij bewoners tegen die er voor kiezen om de slecht geïsoleerde woning in de winter niet of nauwelijks meer te warm te stoken. Je ziet dan bewoners die met meerdere truien aan of met dekens over zich heen binnen verblijven. In Amsterdam concentreren veel huurwoningen met een slecht energielabel zich vooral in de wijken Noord, Nieuw-West en Zuidoost. Dat zijn de wijken waar ook veel energiearmoede is.

Energiecoach kan helpen om de energierekening te verlagen 

Als het gaat om energiearmoede dan zijn er twee groepen. Aan de ene kant zijn er bewoners die zelf kunnen besparen. !WOON komt regelmatig situaties tegen met onnodig hoog warm gestookte woningen, kinderen die langer dan nodig onder de warme douche staan en waar zuinige LED-verplichting en bespaarproducten niet aanwezig zijn. Zuiniger gedrag kan voor deze groep bijdragen aan het verlagen van de energierekening. Bewoners uit Amsterdam kunnen daarvoor gratis een Energiecoach thuis uitnodigen. Die denkt op een positieve en oplossingsgerichte manier mee met bewoners en deelt een gratis pakket aan bespaarproducten uit. 

Meld je hier eenvoudig aan voor een gratis advies van een Energiecoach 

Daarnaast zijn er ook veel bewoners die om de hoge energierekening te voorkomen al heel zuinig zijn. Zo zuinig dat ze er voor kiezen om de woning nog maar amper te verwarmen in de winter. Voor deze doelgroep kan een Energiecoach weinig uitkomst bieden, al weet je dat pas als je het advies van de coach hebt gekregen. Gelukkig heeft daarom het kabinet besloten om de lage inkomensgroepen te compenseren voor de stijgende energierekening. 

Welke oplossingen zijn er voor de lange termijn?

Isoleren, isoleren en nog eens isoleren. De warmtevraag van woningen beperken leidt structureel tot een lagere energierekening. Wij zien nu al dat het verschil in de maandelijkse energielasten tussen woning met een energielabel A en G soms wel 70 euro per maand is. Om te voorkomen dat we in de toekomst lage inkomensgroepen moeten blijven compenseren is het belangrijk om tegelijkertijd fors te investeren in het verbeteren van de woningisolatie. De afgelopen 8 jaar moesten woningcorporaties structureel een fors deel van inkomsten afstaan aan het rijk. Het gevolg hiervan is dat steeds minder woningen gerenoveerd en geïsoleerd zijn. Hierdoor is een achterstand ontstaan die weggewerkt moet worden. Het nieuwe kabinet heeft gelukkig in het nieuwe coalitieakkoord een aantal hoopvolle voornemens opgenomen. 

Komt het nieuwe kabinet met daden?

Als we kijken naar het nieuwe coalitieakkoord dan staan daar een flink aantal positieve punten die lijken op een trendbreuk met het afgelopen decennia.  Door afschaffen van de verhuurdersheffing krijgen woningcorporaties meer budget beschikbaar om woningen te isoleren. Woningisolatie krijgt via een langjarig isolatieprogramma een extra stimulans. Woningen met slechte energielabels mogen op termijn niet meer verhuurd worden. Als het kabinet deze maatregelen echt daadkrachtig waar maakt, dan zou dat positief zijn voor veel inwoners van Amsterdam en andere steden. Het effect hiervan zou kunnen zijn dat verhuurders de aanpak van woningen met een slecht energielabel tot topprioriteit maken. Het is de komende jaren belangrijk om tempo te gaan maken als stad door op te schalen met het isoleren van woningen. Deze plannen zullen tegelijkertijd ook weer nieuwe uitdagingen met zich meebrengen: zo zal het aantrekken en opleiden van veel extra arbeidskrachten nodig zijn. Voor Amsterdammers die nu al werk willen maken van betere woningisolatie biedt !WOON ondersteuning aan bewonersinitiatieven.  

Huurders kunnen nu al werk maken van betere woningisolatie

Nederland kent een wettelijk initiatiefrecht voor huurders op energiebesparende woningverbeteringen. Zo zijn verhuurders verplicht om in ruil voor een huurverhoging betere woningisolatie aan te brengen. In de praktijk lukt het om met dit wetsartikel te zorgen voor isolatie van kruipruimtes, vervangen van ouderwetse enkel glas door nieuw isolerend Hr++ dubbel glas en vervangen van oude onzuinige CV-installaties. Dit alles leidt tot een energiebesparing voor de huurders. 

De afgelopen jaren heeft !WOON op basis van dit initiatiefrecht bij 400 woningen in Amsterdam het enkelglas weten te vervangen voor Hr++ dubbel glas. We zijn op dit moment bij vele bewonersinitiatieven betrokken om nog eens 1500 woningen te verduurzamen.  

De beste en snelste oplossing is om een slecht energielabel en enkelglas ramen tot gebrek te bestempelen. Zolang dat niet is geregeld kunnen we al wel aan de slag. Bewoners die interesse hebben in gratis en onafhankelijke ondersteuning kunnen zich aanmelden bij het Project Energie en Woningverbetering of een email sturen naar energie@wooninfo.nl.

Energieadvies voor eigenaar-bewoners van gemengde VvE’s

!WOON biedt ook ondersteuning aan Verenigingen van Eigenaren waar een deel van de woning verkocht is en een deel verhuurd. De eigenaar-bewoners en VvE-besturen kunnen zich gratis aanmelden voor Energieadvies dat inzichtelijk maakt welke kansen er zijn om het gebouw te verduurzamen. Ook de gemeente biedt cursussen en trainingen aan voor VvE’s die willen verduurzamen, zie hier het overzicht.

Tot slot. Met dit artikel hebben wij een inkijk gegeven in de maatregelen die op de korte en lange termijn een bijdrage gaan leveren aan het tegengaan van energiearmoede. Wij denken dat er op de korte termijn meer moet gebeuren, maar zijn ook positief over de ontwikkelingen op de lange termijn.

Vragen over dit artikel? Neem contact op met energie@wooninfo.nl.

Zie voor Energiearmoede ook recent onderzoek van de gemeente Amsterdam.

Energie besparen in uw woning

Steeds meer succes bij energie en woningverbetering

Artikel delen:

!WOON