Aardgasvrij en energieneutraal wonen

De overgang naar een Aardgasvrij Amsterdam is in gang gezet. Het gemeentebestuur heeft haar ambitie bepaald om in 2040 aardgasvrij te zijn. De landelijke overheid heeft gesteld dat Nederland in 2050 aardgasvrij moet zijn. Het winnen van Gronings aardgas wordt zelfs in 2022 zo goed als gestopt.

Nieuwbouw in Amsterdam krijgt geen gasaansluiting meer. De grote opgave is nu om de  bestaande bouw aardgasvrij te maken.

De laatste jaren komen er steeds meer voorbeelden van energieneutrale, ook wel Nul Op de Meter (NOM)- nieuwbouw en ook renovatie tot NOM-woningen is tegenwoordig goed mogelijk. Toch is dat niet in alle woningen haalbaar. 

(Aard)gasvrij wonen

De overgang van het gebruik van fossiele brandstoffen is volop aan de gang. Woningen zullen steeds meer onafhankelijk (moeten) worden van fossiele brandstoffen. De eerste belangrijke stap is het goed isoleren van woningen. Hiermee bespaar je het verbruik van gas. Daarnaast worden woningen hierdoor geschikt om ook met lagere temperaturen te verwarmen. Hierdoor zijn ze geschikt voor verschillende alternatieve verwarmingsbronnen. Er zijn verschillende alternatieve energievoorzieningen voor woningen. :

  • Warmtenet (hoge temperatuur tot lage temperatuur). In Amsterdam ligt een stadswarmtenet.
  • All-electric met een warmtepomp.
  • All-electric met infraroodpanelen in combinatie met instant-heaters voor warm water.
  • Groen gas
  • en meer.

Meer informatie over de alternatieven vind je hier.

Beleid gemeente Amsterdam

De gemeente Amsterdam heeft eind 2016 het plan “Naar een stad zonder aardgas” bekend gemaakt. In 2018 zijn de eerste wijken gekozen waar samen met bewoners het aardgasvrij wonen wordt voorbereid. !WOON heeft in een eerder stadium over deze plannen mee mogen denken en heeft daarbij ingezet op het goed betrekken van de bewoners bij de verdere voorbereiding en in de proefgebieden. 

De gemeente heeft op haar website steeds meer informatie over de ontwikkelingen in Amsterdam.

Wat je rol als bewoner kan zijn lees je hier. !WOON ondersteunt bewoners in het proces naar aardgasvrij. Hier kun je lezen hoe je mee kunt praten, en vooral ook, welke vragen je kunt stellen gedurende het proces.

Landelijk beleid

De Rijksoverheid heeft haar ambities op dit gebied vastgelegd in de Energieagenda. Het kabinet zet hierin in op energiebesparing en terugdringing van het gebruik van aardgas. Om dit te bereiken wil het kabinet duurzaam opgewekte elektriciteit en duurzame warmte stimuleren. Hiervoor is een breed pakket aan maatregelen. Zo wordt gekeken hoe de verwarming van woningen, gebouwen en tuinbouwkassen kan verduurzamen. Bijvoorbeeld op de volgende manieren:

Stadswarmte als oplossing

In Amsterdam zijn al tienduizenden woningen zonder aardgas. Nieuwbouwwijken als IJburg en het Amstelkwartier hebben verwarming via stadswarmte. Bij renovatieprojecten of vervanging van blokverwarming in buurten met een stadswarmte leiding zijn de laatste jaren duizenden bestaande woningen aangesloten op het Amsterdamse warmtenet. De gebruikers zijn in het algemeen tevreden. Vattenfall is op dit moment voor onze regio de enige leverancier van stadswarmte. De restwarmte van de elektriciteitscentrale in Diemen en de Afval Energie Centrale in Westpoort zijn hiervoor de bronnen. Onderzoek naar extra en meer duurzame bronnen is volop gaande. Dat zijn bijvoorbeeld datacenters en geothermie.

Meer weten over Stadswarmte als alternatief?  Kijk dan eens hier op de website van Vattenfall (voorheen NUON). Inclusief een Postcodechecker waarmee u kunt zien of in uw buurt al stadswarmte is of kan komen.

Andere alternatieven

Er zijn steeds meer andere alternatieven voor aardgasloos verwarmen. Dit zijn voornamelijk all-electric oplossingen, zoals warmtepompen (individueel of collectief, en via de bodem, lucht of het oppervlaktewater), infraroodpanelen en/of instant-heaters. Om dit ook duurzame oplossingen te laten zijn, is het groen opwekken van de benodigde stroom van belang. Die kan geleverd worden door eigen of gedeelde zonnepanelen of door een aandeel te nemen in een windmolen.

Voor panden waarin helemaal gasloos niet haalbaar is (bijvoorbeeld de oudste delen van de binnenstad) is groen of synthetisch gas mogelijk een alternatieve optie.

Energieneutraal wonen

Energieneutraal wonen, het kan al. Een energieneutrale woning heet ook wel een “passief huis” of een Nul Op de Meter (NOM)-woning. Het betekent dat de woning net zoveel energie verbruikt als dat deze opbrengt. Dit is mogelijk door heel goede isolatie en zonnepanelen, in combinatie met bijvoorbeeld warmtepompen en warmtewisselaars voor het douchewater en in de ventilatieroosters. Ook de stand van de ramen t.o.v. de zon is hierbij heel belangrijk. In verschillende Europese landen is er al veel ervaring opgedaan met energiebouwen. In Nederland lopen we hierop nog een beetje achter.

  • Ook in Nederland zal klimaat- of energieneutraal bouwen binnen afzienbare tijd verplicht zijn voor nieuwbouw. Nu al worden er veel experimenten mee gedaan. Er zijn ook experimenten om bestaande woningen te renoveren tot een klimaatneutrale woning. Op deze pagina is hiervan een heel mooi voorbeeld te vinden in Wageningen.
  • Onder meer in Zwolle is al ervaring opgedaan met het energieneutraal renoveren van huurwoningen.
  • Ook de gemeente Amsterdam heeft de ambitie om veel meer dan nu klimaatneutrale woningen te bouwen. Daarom stimuleert zij bouwers van woningen om hiermee aan de slag te gaan.

Energie Prestatie Vergoeding (EPV)

Verhuurders van (bijna) energieneutrale woningen mogen bovenop de huur een extra bedrag aan hun huurders vragen. Het doel hiervan is dat verhuurders zo hun extra investeringen in deze woningen kunnen terugverdienen. Een woonlastengarantie moet regelen dat huurders van deze woningen per saldo niet meer gaan betalen.

De Energie Prestatie Vergoeding kan gevraagd worden bij woningen die gemiddeld over een jaar geen energie verbruiken: de Nul Op de Meter (NOM) -woning. Dat is bijvoorbeeld te bereiken met zeer goede isolatie, zonnepanelen, een zonneboiler voor warm water, een warmtepomp, een warmte-terugwinsysteem of andere innovatieve installaties. Bij experimenten in het land blijkt dat dit haalbaar is bij nieuwbouw, maar ook bij het renoveren van woningen

 

Artikel delen:

!WOON